Şirketlerin, Çalışanları İçin Kariyer Planı Oluşturma Rehberi
Organizasyonlar, çalışanlarından en iyi performansı almak için birçok çalışma yapıyorlar. Yönetici organize ettikleri birçok seminer ve gelişim programı ile hem çalışana hem organizasyona destek olmayı amaçlıyorlar. Bu çalışmalar ek olarak çalışanların kariyer planlarını oluşturmalarına da katkı sağlıyor. Böylece çalışanlar, normal şartlarda göstermeleri beklenen performansın üstünde bir verimlilikle çalışıyorlar.
Hem verimi artırmak hem de çalışanın kariyer planını oluşturmasına katkı sağlamak için yapılan programlar çok önemlidir. Bununla beraber bu durum bazı faktörlere bağlıdır. Şirketler, çalışanlarını memnun edebildikleri ve iş ortamında çalışanlarının mutlu olmalarını sağlayabildikleri sürece bu konular ile ilgili başarılı bir ilerleme kaydedebilirler. Bu durumda yapılması gereken birçok yöntem bulunmaktadır. Şirketlerin çalışanları için hazırladığı kariyer planlarını düzenli olarak ve çağın gereklerine göre güncellemesi gerekmektedir. 2023 yılında şirketler bu alanda çalışma yapan firmalarından, dış kaynak olarak destek alıp çalışanlarını mutlu edebilir, bağlılıklarını artırabilirler. Kariyer planlaması konusunda organizasyon içerisinde bir kişi, bir departman yok ise dış kaynak kullanmak şirket için büyük kolaylaştırıcı ve faydalı olacaktır. Bir rehber doğrultusunda ilerleyen firmalar çalışanlarının tüm seminerlere ve çalışmalara katılmasını sağlayabilir ve planlı bir şekilde ilerleme kaydedilebilirler.
Kariyer planlaması konusunda şirketlere yardımcı olan uzmanlar bulunmaktadır. Bu uzman kişiler çalışanların kariyer planlamasını baştan sona kadar hazırlayıp uygulamaktadır. Böylece şirketler kendi hedeflerini ve çalışanlarının hedeflerin profesyonel kişiler yardımı ile ortaya koyabilir. Hedeflere ulaşma konusunda atılması gereken adımlar da yine bu uzmanlar tarafından takip edilmektedir. Böylece planlı ve derli toplu bir çalışma yapılarak hiçbir adım atlanmadan başarıya ulaşılması söz konusu olacaktır.
Kariyer Planı Nedir?
Plan kelimesi bir şeyin kontrol altında olması anlamına gelmektedir. Kariyer planı nedir denildiğinde kişinin gelecekteki hayatında ulaşmak istediği noktaya doğru giden yolun çizildiği harita akla gelmektedir. Şirket içerisinden çalışanların ilgi alanları ve becerileri farklılık göstermektedir. Kariyer planı işte bu farklılıkları değerlendirerek kişinin hedefine ulaşmasını kolaylaştırmak için yapılmaktadır. Kariyer planlaması sürekli olan ve belli aralıklarla güncellenmesi gereken bir süreç olarak görülmektedir. Şirketler çalışanlarına her yıl kariyer planı hazırlayarak bu plan doğrultusunda çalışmalarına destek olmaları organizasyon için de faydalı olacaktır.
Kariyer Planı Nasıl Yapılır?
Kişilerin yaşam adına planları olduğu gibi şirketlerin de gelecek adına ulaşmak istedikleri hedefleri bulunmaktadır. Şirketler bu hedeflere ulaşabilmek için çeşitli çalışmalar yapmak zorundadır. Düzenli bir planlama yapmayan şirketlerin sektörde hedeflerine ulaşması mümkün olmayacaktır.
Şirketler öncelikle bünyesinde bulunan ve hedefe ulaşma konusunda birlikte çalıştığı kişileri memnun etmek ve onlardan tam performans yararlanmak isterler. Bunu sağlamak çok da zor olmayan planlı bir çalışma gerektirmektedir. Şirketler, kariyer planı nasıl yapılır konusunu da kesinlikle gündemlerine almalıdırlar. Bu çalışma kariyer alanında hizmet sunan bir firma ile iletişim kurmak şeklinde yapılabileceği gibi organizasyonların insan kaynakları tarafından da yapılabilir. Kariyer planlamasında her iki durumda da öncelikle, çalışanların hangi pozisyonda çok daha verimli olabileceği gözden geçirilmelidir. Bu sınıflandırma yapılırken kişilerin ilgi alanları, kabiliyetleri göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca tüm çalışanlara karşı eşit ve adil bir değerlendirme süreci sunulmalıdır. Bütün bunlara dikkat etmek şirketlerin kariyer planlamasında hedefe ulaşmalarına yardımcı olacaktır.
Kariyer planı hazırlanırken belli noktalar göz önünde bulundurulmalıdır. Dikkat edilmesi gereken bu noktalar şu şekilde sıralanabilir:
- İlgi alanlarının belirlenmesi,
- Becerilerin belirlenmesi ve geliştirilme imkanının sağlanması,
- Değerlerin ifade edilmesi,
- Kariyer seçeneklerini keşfetme fırsatlarının oluşturulması,
- Kişinin en verimli çalışma ortamını ve tercihlerini belirtmesi,
- Kariyer hedeflerinin belirlenmesi,
- Hedefe ulaşmada amaçlanan eylemler,
- Önceliklerin belirlenmesi ve plana yerleştirilmesi,
- Yöneticilerin 3 ayda 1 çalışanlar ile 1’e 1 görüşmeler yaparak süreçlerin takip edilmesi.
Şirketler kendi yıllık hedeflerini belirlemelerinin yanında çalışanlarının kariyer hedeflerini de birlikte belirlemeleri hedeflere giden yolda paralel bir ilerleme sağlayacaktır. Şirketin bir hedefine ulaşması için gerekli olan insan kaynağını organizasyon içerisinde geliştirmesi ya da geliştirmesi mümkün değil ise dışarıda kaynak araması gerektiğinin farkına varması büyük kazançtır. Şirket hedeflerini gören çalışanlar da kendileri için bir gelişim alanı ve kariyer seçeneği keşfedebilirler. Çalışanlara düzenli olarak bir kariyer planı oluşturma rehberi sunmak verimli ve tatmin edici bir iş hayatı yaşamalarını sağlar.
Kariyer Planı Hazırlarken Nelere Dikkat edilmelidir?
Kariyer planı oluşturma konusunda çalışanlara rehberlik ederken ilk önemli nokta şirket hedefleri ile çalışanların kariyer hedefleri arasındaki uyumu sağlamaktır. Kariyer planı hazırlanırken şirket hedefinin belirlenmesinin ardından çalışanların hedeflerinin de belirlenmesi gerekmektedir. Çalışanların şirkete en iyi şekilde katkıda bulunabilmesi için kişisel hedeflerinin arka plana atılmaması uygun olacaktır. Kişi yaşamında mutlu olursa çalışma hayatında verimli çalışmalar ortaya koyabilir. Bu sebeple şirketin kariyer planlaması büyük ölçüde çalışanın dinlenmesi ve mutlu edilmesinden geçmektedir.
Çalışanlarının kariyer planı oluşturmalarına rehberlik eden şirketler içerisinde yer alan kişiler, bu kariyere ulaşmak için daha özenle çalışacaklardır. Şirketler, kişilerin ilgi alanlarına ve mesleki alanda belli bir hedefe ulaşmalarına yardımcı olurlarsa iş hayatında başarılı ve bağlı çalışanlara sahip olabilirler. Bir çalışan şirket hedefinden daha çok kendisi için oluşturulan hedefe bağlanacaktır. Çalışanlara hedef belirlenmesi demek şirketin başarı yolunda çok daha hızlı ilerlemesi demektir. Böylece her kariyer planı oluşturma çalışması, şirketin hedeflerine ulaşmasında çalışanlara ivme kazandıracaktır.
Şirketlerin Çalışanları İçin Kariyer Planlamada İzleyeceği 5 Adım
Şirketler çalışanları ile uyumlu olduğu sürece başarılı bir iş hayatında yer alabilirler. Çalışanları için kariyer planı oluşturma rehberliği yaparken bazı adımların takip edilmesi gerekmektedir. Bu adımların bilinçli olarak atılması başarıya ulaşma konusunda firmalara yardımcı olacaktır. Organizasyonlar bu alanda çalışma yapan kariyer geliştirme uzmanlarından ve firmalardan destek alabilmektedir ya da şirket içerisindeki yöneticiler ve insan kaynakları tarafından bu süreç yürütülebilir. Kariyer planı hazırlanırken izlenmesi gereken 5 adımı şu şekilde sıralamak mümkün olacaktır:
1- Hedef Belirleme ve Genel Değerlendirme
Kariyer planlamasına başlanırken atılması gereken ilk adım ulaşmak istenilen hedef ile ilgili karar verilmesidir. Kişisel hedefler, şirketin hedefleri ile uyumlu olarak belirlenmelidir. Şirket hedefleri çalışanlar ile paylaşılmalıdır. Ardından çalışanın, şirketin hedefine ulaşması konusunda nasıl bir katkı sunabileceğinin keşfine çıkılmalıdır.
Şirket hedefleri konuşulurken kişilere sunulabilecek farklı kariyer alanlarına da göz atılmalıdır.
OKR Nedir Hedef ve Temel Sonuçlar Blog yazısını okuyun.
2- Bireysel Değerlendirme, Çalışanın Gelişime Açık ve Güçlü Yönlerini Belirleme
Şirketler hedeflerine çalışanların yüksek performansı ile ulaşacaktır. Bu noktada çalışanın gelişime açık yönlerini geliştirebilir, hali hazırda güçlü olduğu alanda daha çok var olmasını sağlayabilir ya da güçlü olduğu alanı geliştirmesini sağlayabilirsiniz. Çalışanın kariyer planındaki bu adımlar kişilere özel olacağı için kendilerini daha çok işin içerisinde hissedeceklerdir. Çalışanlar kişisel hedeflerine ulaşmaya çalışırken yüksek performans göstereceği için bu şirkete pozitif olarak yansıyacaktır. Bu süreçte, kişilerin ilgi alanları ve değerleri ele alınmalıdır. Kişilerin maksimum verimde çalışabileceği koşullar, çalışma şekilleri ve tercihleri konuşulmalıdır.
Bireysel değerlendirme sürecinde SWOT Analizi, DISC Davranış Anketi gibi araçlar kullanılması daha görünür, ulaşılabilir net sonuçlar elde etmenizi sağlar.
Kişisel SWOT Analizi Rehberi İndir
3- Alan ve Konum Belirleme
Bir şirketin içinde bulunduğu sektörde adının duyulması çok önemlidir. Sektörde ilk sıralarda olmayı hedefleyenler doğru iş stratejileri belirlenmeli ve bu stratejiler doğrultusunda ilerleme sağlanmalıdır. İş stratejilerinin ve planlamanın başarılı olması şirket içi görevlendirmede doğru kararlar vermek ile ilişkilidir. Bu iş stratejilerinin eylem planı şirketler tarafından oluşturulduktan sonra çalışanların uygun alana yerleştirilmesi, ihtiyaç duyulan alanlarda kişilerin geliştirilmesi hatta alan değişikliği yapılması gerekebilir.
Şirketler hali hazırda var olan insan kaynağını geliştirerek istedikleri alanlarda ya da konularda ilerleme kat edebilirler. Bir örnek verecek olursak satış departmanında uzun yıllar sahada çalışan bir kişi olduğunu ve artık sahaya inmek istemediğini düşünelim. Bu kişi ile yapılan görüşmelerde yönetici olmak istemediğini ya da kendi ilgi alanına daha farklı beceriler olduğunu düşünelim. Kişide var olan bu becerileri eğitmenlik alanında kullanabilirsiniz. Ya da işe alım süreçlerinde yeni adayların hazırbulunuşluklarını test etmek ya da işe başlayan adayların oryantasyon süreçlerini yürütmek gibi çok farklı alanlara da yerleştirebilirsiniz. Burada önemli nokta kişinin ve şirketin hedeflerinin ortak bir çerçevede birleşebiliyor olmasıdır.
4- Çalışanın Gelecekteki Konumunu Tahlil Etme
Tüm şirketler finansal kazanç elde etmek isterler. Sürdürülebilir bir finansal kazanç sistemi oluşturmak, çalışan bağlılığı yüksek bireylerin en iyi performanslarını göstermesi ile mümkündür. Çalışan bağlılığı olmayan kişilerin şirketlere finansal olarak zarar verdiğini ayrıca şirket ekosistemini de kirletebileceğini biliyoruz. Bununla birlikte şirkete katkısı olan bir çok değerli çalışan şirketin geleceği düşünülürken kendi gelecekleri konuşulmadığı için bağlılığını kaybedebiliyor. Şirket hedefleri doğrultusunda büyüyüp gelişirken çalışanların gelecek hayallerinin sorulmaması kişilerde değersizlik duygusuna ve tatmini başka şirketlerde arama dürtüsüne dönüşüyor.
Şirketin gelişirken ve finansal durumu değişiklik gösterdiğinde bu değişime uyum sağlama ve güncelleme söz konusu olmalıdır. Şirketin gelecekte nerede olacağını düşünürken, çalışanların da hangi konumlarda olabilecekleri belirlenmelidir.
Yani çalışan aynı şirkette yıllarca aynı konumda çalışmamalıdır. Çalışan kişisel başarıları ile ilerleme kaydetmeli ve şirkette konumu yükselebilmeli ya da değiştirilmelidir. Bu, kişinin çalışma hayatında çok daha büyük bir gayretle çalışması kendi ile ilgili gelecek hedeflerinin dikkate alınması ile mümkün olabilir.
5- Kariyer Planında Hedefe Uygun Aksiyonların Belirlenmesi
Var olanlar ve istenenler belirlendikten sonra kişiyi bu süreçte destekleyecek aksiyon adımları belirlenir. Gerekli eğitimlerin alınması, proje hazırlama vb. yapılacaklar bir zaman çizelgesine yerleştirilir ve düzenli takipler yapılarak sonuçları gözlemlenir. Gerekli noktalarda değişiklikler yapılır. Takip görüşmelerinde düzenli geri bildirim verilip ve geri bildirim talep edilerek iyileştirmeler yapılır.
Birçok insan kariyer planı oluşturulurken en çok üstünde durulacak alanın aksiyon adımları olması gerektiğini düşünür oysa ki önceki adımlar üstünde yeterince çalışıldığında yapılması gereken aksiyonlar kendiliğinden ortaya çıkacaktır. Bunun için önceki adımlara yeteri özeni vermenizi öneririz.